AI ve İş Hayatı / Freelance
Algoritmik önyargı: Yapay zekâ farklı ırklara, cinsiyetlere veya gruplara karşı nasıl daha adil hale getirilebilir?
AI, tarafsız gibi görünür ama aslında önyargılarla dolu olabilir. Çünkü öğrenme süreci insan verisiyle oluyor. İnsanlık tarihinin önyargıları – ırkçılık, cinsiyetçilik, ayrımcılık – verilerde mevcut. AI da bunu öğrenip tekrar üretiyor.
Örnekler:
- Bir işe alım AI’sı, kadın adayları daha düşük puanladı çünkü geçmişte daha çok erkek işe alınmıştı.
- Yüz tanıma sistemleri, siyah tenli insanlarda daha çok hata yaptı çünkü eğitim seti ağırlıklı olarak beyaz yüzlerden oluşuyordu.
Nasıl çözülür?
- Daha dengeli veri setleri oluşturulmalı.
- AI kararları şeffaf olmalı. İnsan neden böyle karar verdiğini anlamalı.
- Etik kurullar kurulmalı. AI ürünleri piyasaya çıkmadan önce test edilmeli.
Özetle: Yapay zekânın adil olabilmesi için önce insanlığın adil olması gerek. Biz önyargılı veri verirsek, AI da önyargılı olur.