Yapay zekâ üretimlerinde “sahiplik” kime ait olmalı — kullanıcıya mı, modele mi?

Bu, günümüzün en tartışmalı sorularından biri. Diyelim ki sen AI’ya “Atatürk silüetiyle modern bir logo yap” dedin ve AI sana bir tasarım üretti. O logonun sahibi kim?

Üç ihtimal var:

1. Kullanıcı: Çünkü fikri sen verdin. AI sadece senin yaratıcılığını uyguladı.
2. AI şirketi: Çünkü yazılımı onlar yaptı, bilgisayar gücünü onlar sağladı.
3. Hiç kimse: Çünkü “yaratan” gerçek bir insan değil, dolayısıyla telif hakkı doğmaz.

Bugün birçok ülke bu konuda kafa karışıklığı yaşıyor. ABD’de örneğin, tamamen AI tarafından üretilmiş bir eser telif hakkı alamıyor. Ama eğer insan biraz yönlendirmişse (örneğin düzenlemişse), o zaman telif hakkı insana verilebiliyor.

Türkiye’de de benzer şekilde telif yasaları insan yaratıcılığına dayanıyor. AI’nın “yasal bir şahsiyet” olmadığı için doğrudan telif hakkı kazanması mümkün değil.

Peki çözüm ne? Muhtemelen “karma model” gelecek:

• İnsan + AI işbirliğiyle üretilen eserler telif koruması alacak.
• Tamamen AI üretimleri ise telifsiz kabul edilecek.

Bu da şu anlama geliyor: Gelecekte internette gördüğümüz pek çok AI eseri “ortak mal” olacak, yani herkes kullanabilecek.